Evenhuis, Jan Geboren te: Groningen op 15 januari 1896 Omgekomen in: Kamp Vught op 18 augustus 1944, 48 jaar

Jan is tijdens de oorlog de leider van het Nationaal Steunfonds in Friesland. Het NSF is tijdens de oorlog een bank voor het verzet. Het NSF verdeelt tegoeden tussen verzetsgroepen, zowel in de vorm van bijvoorbeeld bonkaarten als geld. De Friezen dragen bij aan het NSF naar draagkracht en staan geen tegoeden af aan het nationale NSF, het devies is in Friesland “Van volk tot volk” zo zegt Jan.

Zegelactie
Ook het systeem van leningen zoals dat door het NSF wordt gehanteerd slaat in Friesland niet aan. De bijdrage moet volgens de Friezen juist vrijwillig zijn, dit wakkert volgens hen de verzetsgeest aan. De Friezen gebruiken een zegelactie om geld in te zamelen. De top van de NSF kan zich hier echter niet in vinden en verbiedt de actie. Uiteindelijk worden de zegels vernietigd om ontdekking te voorkomen en is de actie stopgezet.

50.000 gulden
Begin 1944 wordt de dochter van Jan door de Duitsers gearresteerd. Jan reist daarop naar Amsterdam en probeert zijn dochter vrij te kopen door vijftigduizend gulden op tafel te leggen. Daarop wordt Jan gearresteerd, het is zeker tijdens de oorlog niet gewoon dat iemand een dergelijk bedrag op tafel kan leggen. De Duitsers hebben dan nog geen idee wie ze precies in handen hebben gekregen. Maar na een inval in het kaaspakhuis van Tamminga aan de Schans in Leeuwarden is het de Duitsers wel duidelijk wie Jan Evenhuis is en wat hij in Friesland voor het verzet betekent. Tijdens deze inval vinden de Duitsers het complete archief van het NSF-Friesland. Gelukkig is de inhoud voor de Duitsers erg onduidelijk en worden er naar aanleiding van deze vondst maar weinig arrestaties verricht.

Executies
Jan wordt na de vondst in het kaaspakhuis zowel in Amsterdam als Groningen hardhandig ondervraagd over zijn verzetsactiviteiten. Daarna wordt hij overgebracht naar Kamp Vught waar hij op 18 augustus 1944 samen met andere Friese verzetslieden door de Duitsers wordt gefusilleerd. De executies zijn waarschijnlijk een vergelding voor de liquidatie van twee SD’ers in Birdaard.

Bronnen:

  • Sterbebuch 1944
  • Erelijst van gevallenen 1940-1945
  • Het Nationaal Steunfonds en de Financiering van het Verzet 1941-1945, blz. 78 t/m 89
  • Hun naam leeft voort, blz. 56
Deze website maakt gebruik van cookies

Deze website maakt gebruik van geanonimiseerde cookies om jouw gebruikservaring te optimaliseren en voor de analyse van onze website. Deze cookies kun je niet uitzetten. Bij het tonen en afspelen van YouTube video's worden cookies van derden geplaatst. Deze cookies van derden kun je wel uitzetten. Klik op "Akkoord" als je akkoord gaat met dit gebruik van cookies, klik op "Aanpassen" voor meer informatie en om zelf te bepalen welke cookies deze website plaatst.

Deze website maakt gebruik van geanonimiseerde cookies om jouw gebruikservaring te optimaliseren en voor de analyse van onze website. Deze cookies kun je niet uitzetten. Bij het tonen en afspelen van YouTube video's worden cookies van derden geplaatst. Deze cookies van derden kun je wel uitzetten. Klik op "Akkoord" als je akkoord gaat met dit gebruik van cookies, klik op "Aanpassen" voor meer informatie en om zelf te bepalen welke cookies deze website plaatst.