Tijdens de meidagen van 1940 is Joan kornet* bij het Korps Rijdende Artillerie (KRA) en vecht hij zowel op het Eiland van Dordt als rond de Moerdijkbruggen. Na de demobilisatie pakt Joan zijn studie rechten weer op, die hij in 1942 met succes afrondt.

Verzetsdaden
Al in 1941 begint Joan met spionage activiteiten voor de ID en IS. Waarschijnlijk komt Joan in het najaar van 1942 in aanraking met de OD, hij wordt verbindingsofficier en zet nieuwe OD-groepen op in Overijssel en Gelderland. Daarna begint Joan zijn eigen verzetsgroep. Hij helpt onder andere onderduikers, fabriceert valse papieren en hij helpt piloten terug naar Engeland. Joan is waarschijnlijk voor nog veel meer verzetsactiviteiten verantwoordelijk.

Infiltranten
Eind 1943 begin 1944 komt Joan in contact met twee agenten van de SD die zich voordoen als verzetsmensen. Ze vertellen hem piloten naar Parijs te kunnen smokkelen en om Joans vertrouwen te winnen zorgen ze ervoor dat er een aantal piloten daadwerkelijk in Parijs aankomt. Desondanks vertrouwt Joan de mannen niet en geeft hij hen valse informatie. Bij een volgende afspraak in Utrecht blijkt het station bij aankomst te zijn afgezet, Joan stuurt dan iemand anders vooruit. De volgende dag wordt Joan toch opgepakt, dit komt voor hem als een verrassing. 
Via de Polizeigefängnis in Utrecht komt Joan in Vught terecht waar hij op 4 september 1944 door de Duitsers wordt gefusilleerd.
Joan Gelderman krijgt postuum het Verzetskruis toegekend.

Bronnen:

• Sterbebuch 1944
• Het Grote Gebod

*een kornet is een vaandrig bij de artillerie, cavalerie of marechaussee