Pieter Jacobus Josephus Riep, roepnaam Pieter, wordt in maart 1914 in Den Haag geboren. Zijn vader heeft een kleermakersbedrijf in de Riouwstraat. Pieter is de enige zoon in het gezin Riep, hij gaat psychologie studeren in Leuven.

Ordedienst
Nadat hij in februari 1941 als psycholoog is afgestudeerd, hoort Pieter in de zomer van 1941 van de activiteiten van de Ordedienst (OD), een door ex-militairen opgezette verzetsorganisatie. Waarschijnlijk kent Pieter de militair De Jonge Melly uit zijn diensttijd en via hem wordt Pieter in augustus 1941 bij Schimmelpenninck geïntroduceerd, de leider van de OD. Kort daarna  wordt Pieter daadwerkelijk lid van de OD. Hij werkt eerst als inlichtingenofficier voor luitenant-kolonel Ruud Bierman, deze werkt onder de naam “Velo”. Pieter zelf werkt onder de schuilnaam “Wierda”. Hij krijgt de opdracht informatie in te winnen over mensen die lid willen worden van de OD en berichten over te brengen naar het hoofdkwartier van de OD. Daarnaast wordt hij belast met het opstellen van lijsten met adressen van NSB’ers. Radiozender-bouwers uit eigen kring brengt hij in contact met de OD. Uiteindelijk heeft Pieter een leidinggevende rol in de Haagse afdeling van de OD. De collega OD’ers waar Pieter veel mee te maken heeft, zijn: luitenant-kolonel Jan Hubert Theodore Velu, Johannes Albertus van Wijhe en Willem Hendrik Hertly.

Sigaretten
Samen met een groep anderen doet Pieter een poging om van het Scheveningse strand naar Engeland te vertrekken, ook Velo (Ruud Bierman) is daarbij betrokken. Ze staan in afwachting van vertrek te roken in een leegstaande bunker. De sigarettenrook wordt door een Duitser opgemerkt, waarna het grootste deel van de groep wordt opgepakt. Pieter ziet kans te ontsnappen door het water in te vluchten en onder water te blijven. Adem haalt hij door een rietje.

Arrestatie
De Haagse politie staat bekend als gezagsgetrouw, het merendeel van de agenten is lid van de NSB. Velen werken voor de “Documentatiedienst”, een inlichtingenorganisatie die in Den Haag de strijd met het verzet aangaat, veelal door middel van infiltratie. In 1942 ziet deze Dienst kans weer hard toe te slaan in de gelederen van de OD, op 30 januari 1942 wordt Pieter Riep in Den Haag gearresteerd. Hij wordt overgebracht naar de gevangenis in Scheveningen, in de volksmond “het Oranjehotel”. Pieter wordt beschuldigd van spionage, het verzamelen van militaire informatie met de bedoeling die informatie over te brengen naar Engeland. Eveneens volgens de beschuldiging vernietigt Pieter de verzamelde informatie wanneer gevaar dreigt. Kennelijk lukt het hem niet alles te vernietigen, er worden nog schetsen aangetroffen van het gecamoufleerde station en militaire objecten in Amersfoort, en militaire doelen bij Hilversum.
In mei 1942, als de 72 veroordeelden uit het eerste OD-proces in Sachsenhausen worden gefusilleerd, zitten ongeveer 300 OD’ers in de Scheveningse gevangenis en wordt het tweede OD-proces al voorbereid.

Amersfoort-Vught
In het najaar van 1942 komt Pieter in Kamp Amersfoort terecht, waarna hij half januari 1943 wordt overgebracht naar het juist in gebruik genomen Kamp Vught. De omstandigheden zijn er bijzonder slecht. De barakken voor de gevangenen zijn nog niet afgebouwd, de keuken functioneert niet tot nauwelijks en het drinkwater is ernstig vervuild. Al in slechte conditie door de gevangenschap in Kamp Amersfoort worden de gevangenen ingezet bij de verdere opbouw van Kamp Vught. Het aantal sterfgevallen is in de eerste maanden van 1943 schrikbarend hoog. Ook Pieter is uiteindelijk niet opgewassen tegen de meer dan barre omstandigheden in Vught, hij zit dan al een jaar in gevangenschap. Op 28 januari 1943 sterft Pieter in Kamp Vught om half tien in de ochtend, totaal verzwakt, ziek en uitgeput.

Tweede OD-proces
Intussen gaan de voorbereidingen in het tweede OD-proces door. Dit proces wordt in maart-april 1943 gehouden in de Polizei- und Untersuchungsgefängnis Haaren, 21 OD’ers worden ter dood veroordeeld. Hiervan worden 17 vonnissen voltrokken, aan vier OD’ers wordt gratie verleend. De overige OD-gevangenen gaan in oktober 1943 als Nacht-und Nebelgevangenen naar Duitse concentratiekampen.
Ondanks alle tegenslagen weet de OD zich te herstellen en gaat met de komst van Jonkheer Six een nieuwe fase in.

Collega’s van Pieter Riep
Luitenant-kolonel Jan Velu, geboren in Malang in 1882, woont in Den Haag. Hij is Stadscommandant van de OD. Velu wordt gearresteerd op 25 juli 1942. Hij overleeft de oorlog niet en komt om in een gevangenis in Sonnenburg in mei 1944.
Johannes Albertus van Wijhe wordt in 1901 in Barneveld geboren en woont tijdens de oorlog ook in Den Haag. Hij wordt als lid van de OD in mei 1941 eerst twee weken koerier voor de Haagse OD-Stadscommandant luitenant-kolonel Jan Velu. Daarna gaat hij – volgens Duitse beschuldiging – als “Nachrichtenleiter” voor de inlichtingenorganisatie van Pieter Riep werken. Jo van Wijhe krijgt als taak het werven van nieuwe OD’ers en het overhalen van kleine verzetsgroepen om zich aan te sluiten bij de OD. Hij gebruikt daarbij de schuilnaam “Van Barneveld”. Jo wordt gearresteerd op 30 augustus 1942 en overlijdt op 3 februari 1943 in Kamp Vught, enkele dagen na het overlijden van Pieter Riep.
Willem Hendrik Hertly wordt geboren in Engwierum in 1891. Hij is ambtenaar bij het Gemeentelijk Elektriciteitsbedrijf in Den Haag. Binnen de OD is hij de rechterhand van Stadscommandant Velu. Hertly wordt gearresteerd op 25 juli 1942, kort vóór de arrestatie van Jo van Wijhe. Hertly wordt gefusilleerd op de Leusderheide op 29 juli 1943, één van de zeventien ter dood veroordeelden in het tweede OD-proces.

Bron:

• Met dank aan de heer J. van Wijhe