Deze website maakt gebruik van geanonimiseerde cookies om jouw gebruikservaring te optimaliseren en voor de analyse van onze website. Deze cookies kun je niet uitzetten. Bij het tonen en afspelen van YouTube video's worden cookies van derden geplaatst. Deze cookies van derden kun je wel uitzetten. Klik op "Akkoord" als je akkoord gaat met dit gebruik van cookies, klik op "Aanpassen" voor meer informatie en om zelf te bepalen welke cookies deze website plaatst.
Willem Jacobus Johannes Vos wordt op 20 september 1897 in Rotterdam geboren. Hij is het vierde kind in een gezin van acht kinderen. Zijn vader, Adriaan Vos, heeft een schoenenwinkel annex schoenmakerij in de Lusthofstraat in Rotterdam. Daarnaast is hij koster van de kerk in de Jerusalemstraat. Al op 16-jarige leeftijd gaat Willem als vrijwilliger in militaire dienst en wordt geplaatst bij de Instructie Cie in Woerden. Na vier jaar wordt hij als sergeant ingedeeld bij de bereden Artillerie. In december 1921 trouwt hij met Margaretha van Driel. Zij krijgen twee zonen: Ad(riaan) en Nico. Tijdens zijn diensttijd woont hij in De Bilt, later in Utrecht. Zijn militaire loopbaan eindigt als sergeant-majoor Administrateur bij de 8e compagnie Luchtdoelmitrailleurs die in de meidagen 1940 wordt ingezet rondom vliegveld Soesterberg.
Demobilisatie
Na een korte krijgsgevangenschap wordt hij gedemobiliseerd en gaat werken als administratief ambtenaar in het Militair Hospitaal te Utrecht. Door deze functie komt hij al spoedig met het verzet in aanraking, omdat hij ‘makkelijk’ aan bonkaarten kan komen voor (joodse) onderduikers. Ook helpt hij met het onderbrengen van joden en brengt hij in zijn eigen huis onderduikers onder. Willem gaat deel uitmaken van de verzetsgroep LO (Landelijke hulp aan onderduikers) Utrecht Stad. Op grond van deze activiteiten wordt hij in 1942 of 1943 gearresteerd, maar na korte tijd weer vrijgelaten. Naast zijn baan en het verzetswerk is hij ook actief in het gereformeerde kerkenwerk. Hij is diaken (in deze functie actief bij weduwen- en wezenzorg), lid van de mannenvereniging en het kerkkoor. De oudste zoon Ad is in die tijd fulltime actief in het verzet, in een andere groep dan die waarin zijn vader actief is.
Verraad
Waarschijnlijk door verraad wordt de groep van zoon Ad in de nacht van 13 op 14 augustus 1944 opgerold. Met bruut geweld worden uit ‘huize Vos’ alle volwassen mannen gearresteerd en afgevoerd naar de gevangenis aan het Wolvenplein in Utrecht. Bij de gevangenen zitten ook Jan ten Hove, Hendrik de Heus en Hendrik Doornekamp, die deel uitmaken van LO-Utrecht Stad. Voor zijn echtgenote en jongste zoon zijn hierna alle sporen duister. Begin september 1944 worden zoon Ad en zijn ploeggenoot Wim Strik uit de gevangenis aan de Weteringschans in Amsterdam vrijgelaten. Van vader Willem en de andere ploeggenoten is niets meer vernomen.
Afwikkeling
Na jaren wordt in het boek Dit gebeurde in de Weteringschans van Daan Wakker een tipje van de sluier opgelicht. Rond Dolle Dinsdag wordt hier ‘opruiming’ gehouden, waardoor Ad Vos en Wim Strik worden vrijgelaten en de rest van de groep niet. Na de bevrijding in mei 1945 begint de zoektocht. Voor het gezin vormen de financiën een probleem: geen overlijdensakte betekent geen pensioen. Medewerkers van de Stichting 1940-1945 staan het gezin met raad en daad bij. Met een brief van het Afwikkelingsbureau Concentratiekampen d.d. 3 oktober 1945 komt een einde aan de onzekerheid als blijkt dat Willem Vos op 6 september 1944 in Vught is gefusilleerd, samen met Jan ten Hove, Hendrik de Heus en Hendrik Doornekamp. Hoewel men al het ergste vermoedt, is dit bericht toch een grote klap.
Bronnen:
- Daan Wakker, Dit gebeurde in de Weteringschans
- Het grote gebod. Gedenkboek van het verzet in LO en LKP (Kampen 1989)
- Familie Vos