Jan Hermanus van der Werff, roepnaam Hans, begint zijn loopbaan als behanger maar verandert van richting in 1915 en wordt acteur. Hij treedt voornamelijk op met Rotterdamse en Haagse gezelschappen. In de dertiger jaren bij gezelschap Spree in Rotterdam en vanaf 1938 speelt hij bij het Residentie Toneel in Den Haag.

Hans is actief lid van de CPN en is in 1937 één van de leiders van de communistische toneelgroep De Schijnwerpers in Den Haag die wordt opgericht om het fascisme te bestrijden. De groep bestaat slechts enkele jaren. Vanaf 1938 is hij redacteur voor Den Haag van de communistische krant Het Volksdagblad (voorheen De Tribune), in 1940 opgevolgd door het illegale blad De Waarheid.

In de dertiger jaren verschijnen Hans’ naam en die van zijn tweelingbroer Matthieu op de lijsten van de Binnenlandse Veiligheidsdienst. Hun activiteiten zijn niet onopgemerkt gebleven. Matthieu tekent regelmatig spotprenten voor de communistische krant De Tribune; Hans houdt o.a. voordrachten tijdens communistische vergaderingen. Matthieu overlijdt in 1936. De BVD blijft Hans in de gaten houden.  

Privéleven
Hans houdt van gezelligheid, heeft gevoel voor humor en sluit veel vriendschappen. Zijn artistieke leven en karakter zijn soms moeilijk te rijmen met een stabiel huwelijk. Na de scheiding van zijn eerste vrouw met wie hij twee zonen en een dochter heeft, trouwt hij nog drie keer. Uit zijn tweede huwelijk heeft hij een zoon, uit zijn derde een dochter. De kinderen uit het eerste huwelijk worden enkele jaren na de scheiding uit huis geplaatst en groeien op in opvoedingsdorp De Glind.

Zijn laatste rol
Het Residentietoneel opent het nieuwe theaterseizoen van 42/43 op 3 september 1942 met Ferdinand Huyck in de Princesse Schouwburg in Den Haag.  Dit is het laatste stuk waarin Hans optreedt. Hij heeft de rol van een politiespion. In de recensies wordt het volgende over hem geschreven:

Hans van der Werff had zich een interessant type gemaakt van stillen verklikker Heynz. (Algemeen Handelsblad, 04.09.1942)

Twee humoristische types zijn de geslepen politiespion Heynsz., een knappe creatie van Hans van der Werff en de goedmoedige kapitein Pulver, waarvoor wederom Jan van der Linden optrad, die na zijn potsierlijk afscheid zelfs een open doekje kreeg. (Het Vaderland 04.09.1942)

Gijzelaar
In de zomer van 1942 wordt er een gijzelaarslijst opgesteld voor verschillende steden. In Den Haag komen er 49 mensen op te staan, het merendeel is afkomstig van de ‘zwarte lijst’  van de BVD. In september 1942 wordt Hans gevangengenomen als een van deze gijzelaars.

Op 19 september 1942 komt hij aan in Kamp Amersfoort. In januari 1943 komt hij met de eerste groepen gevangenen aan in Vught.

Uit de weinige berichten die de familie ontvangt, weten ze dat Hans zich in zijn lot heeft geschikt en het hem opgedragen werk doet. De omstandigheden in gevangenschap zijn heel slecht en medische voorzieningen ontbreken. Hans wordt ziek en krijgt ernstige buikloop. Bovendien heeft hij een negenoog in zijn nek waar hij erg beroerd van is. Op donderdag 18 februari 1943 wordt Hans opgenomen in de ziekenbarak. Het mag niet baten, drie dagen later overlijdt Hans, 21 februari om elf uur in de ochtend. De officiële lezing luidt: een hartaanval.

Bronnen:

• Sterbebuch 1943
• Familie Van der Werff
• Mevrouw Schaap
• Haags Communistisch Verzet – Rudi Harthoorn